حضور قلب در هنگام حفظ قرآن

سلام عرض می کنیم به حافظان محترم قرآن کریم و امیدواریم که همواره در در مسیر قرآن قرار داشته باشند.

ابتدا این نکته را باید بدانید که حفظ قرآن کریم باید با تمرکز بالا و حواس جمع انجام شود. در ادبیات دینی تعبیری وجود دارد که به آن حضور قلب گفته می ‌شود. چنانچه شما پای رحل قرآن نشسته باشید ولی دارای تشکک تفکر بوده و ذهن شما به موضوعات بی ربط پرش داشته باشد، نمی توانید نتیجه مناسب و فاخری به دست آورید.

به بیان بهتر زمانی می توانید از وقت گذاری خود برای حفظ قرآن نتیجه مناسبی کسب کنید که بتوانید بالاترین تمرکز را در هنگام کار داشته باشید. این امر موجب می ‌شود که تمام عوالم وجودی شما یعنی قدرت های ذهنی پیدا و پنهان، حافظه خودآگاه و حافظه ناخودآگاه شما به پای کار آمده و دریافت بهتری داشته باشید.

بارها مشاهده شده عزیزان و حافظانی که اتفاقاً وقت گذاری مناسبی جهت حفظ قرآن و روخوانی آن دارند نیز نتیجه مناسبی دریافت نمی کنند. این دوستان علاوه بر داشتن علاقه و استعداد، وقت گذاری مناسبی نیز جهت حفظ قرآن نیز به کار می ‌برند. با این وجود به دلیل حواس پرتی و عدم تمرکز بالا هنگام تکرارها یا ارسال آیات جدید به ذهن، نتیجه مطلوبی کسب نمی ‌کنند.

نخستین قدم برای بهبود وضعیت تمرکز شما می تواند صرف فعل خواستن باشد. یعنی اینکه شما بخواهید هنگامی که در محضر قرآن قرار دارید کاملاً با حواس جمع و با دل قرص به پای کار آمده و تمرکز بالایی به خرج دهید. چرا که حفظ قرآن یک کار جسمی تنها نخواهد بود. تصور کنید شما مشغول به انجام یک کار جسمی هستید.

به عنوان مثال فرض کنید در حال رانندگی که کار فیزیکی محسوب می ‌شود قرار دارید. شما می توانید در  مسیری که قصد طی کردن آن و رانندگی درون آن را دارید به چیزهای مختلفی فکر کنید. علاوه بر این شما می توانید رانندگی خود را نیز به نحو مناسب انجام دهید.

با این حال حفظ قرآن یک کار فکری محسوب می شود. یعنی شما هنگامی که قصد دارید آیات را به ذهن خود ارسال نمایید و آن ها را ثبت و حک کنید نباید به هیچ چیز دیگری به جز این عمل فکر کنید. شما در این هنگام باید تمرکز خود را بر روی تصاویر و خط قرآن گذاشته و مفاهیم معنایی آیات قرآن را نیز به خوبی کسب کنید.

با این شرایط نخستین قدم برای اینکه بخواهید اقدام به انجام تمرینات و ارسال محفوظات ذهن نمایید، انجام تحلیل با تمرکز بالا و حواس جمع خواهد بود. چنانچه با حواس پرتی به پای کار آمده و تخلیه ذهنی نیز انجام نمی دهید، نمی ‌توانید نتیجه مطلوبی کسب کنید. بارها مشاهده شده افراد از روی علاقه ای که دارند با سرعت بالا به پای قرآن نشسته و شروع به انجام تمرینات می‌ کنند. گاهی اوقات نیز وسط تمرینات با دیگران، اطرافیان و اهل منزل مشغول به صحبت کردن می شوند. در کنار این صحبت کردن با اطرافیان معمولاً افراد، بخش عظیمی از حواس خود را به موبایل و صداهای اطراف خود اختصاص می ‌دهند.

قدم دوم برای افزایش تمرکز یا در حقیقت زدودن مزاحمت ‌های تمرکزی این است که شما هرچه که موجب حواس پرتی شما می شود را از خود دور کنید. بخشی از این موارد می ‌تواند ظاهری و بخش دیگری از آن اعمالی باطنی و درونی باشد. حال ما باید این نکات را در جلسات بعد برای شما به شکل گسترده بیان کنیم. با این حال چنانچه بخواهیم به صورت ساده این نکات را خدمت شما عرض کنیم باید ابتدا بررسی کنید که در ذهن خود که قصد استارت تمرینات را دارید چه مواردی مشغول به جولان دادن هستند. قبل از استارت تمرینات و ارسال محفوظات به ذهن 3 یا 4 دقیقه با خود فکر کرده که هم اکنون مشغول به فکر در مورد چه موضوعی هستید.

بسیاری از افراد ممکن است به این نتیجه برسند که در حال فکر کردن به چیزهای بی ربط و خنده دار هستند. مثلاً مشاهده می شود که افراد در حال فکر کردن به سریال تلویزیونی یا بخشی از سکانس فیلم سینمایی بوده و یا مشغول به دیدن اخبار بوده اند. در کنار این موارد، استفاده از موبایل نیز می تواند موجب حواس پرتی شما شود. این عوامل در حالت کلی موجب هوا سردی ذهن و عدم تمرکز کافی برای انجام تمرینات خواهد شد. همین که فکر می کنید که دارید به چه چیزی فکر می کنید و اراده می کنید که آن ها را از ذهن خود تخلیه کنید می تواند آرام آرام شما را به هدفی که می خواهید برساند. یعنی شما ذهن خود را از چیزهای بی ربط کنده و کاملاً حواس جمع به پای کار آمده و تمرکز بالایی خواهید داشت. دقت داشته باشید که بدترین اشتباه برای شما این است که بخواهید سریع خوانده و به خوبی تمرکز کافی نداشته باشید. سعی کنید بلافاصله اقدام به انجام تمرینات مختلف و ارسال آیات به ذهن نمایید. اگر تمرکز گیری مناسبی در نیم ساعت یا یک ساعتی که مشغول به کار حفظ قرآن هستید نداشته باشید ذهن شما جولانگاه مطالب نامربوط خواهد شد.

با این حال پس از این که اراده کرده اید که تمرکز خود را بالا برده می توانید خیلی چیزها را فرا بگیرید. مهم ‌ترین نکته ‌ای که فرا می گیرید این است که واقعاً چند لحظه با خود فکر کنید که هم اکنون مشغول به فکر کردن به چه چیزی هستید. می توانید یک کاغذ و قلم را برداشته و افکار مزاحم خود را ثبت کنید.

ما در گفتگوهای بعدی برای شما این موضوع را به طور کامل بیان خواهیم کرد. تنها این نکته را بدانید که فرمول ذهن هنگامی که به خوبی دست یک حافظ قرار داشته باشد، اثر گذاری به مراتب بیشتری از تمریناتی که انجام می ‌دهد مشاهده خواهد نمود.

انشالله که در زیر سایه قرآن محفوظ باشید.